[uzman]

ALINTI

BESIN ZEHIRLENMESI


İki üç gün önce dışarıdan yemek yediniz.Her şey normaldi ve kendinizde bir rahatsızlık hissi duymadınız.Aradan 48-72 saat arası süre geçti ve sizde bazı belirtiler kendini göstermeye başladı.Karnınız ağrıyor, ishaliniz başladı, mide bulantısı ve tabi ki halsizlik.Besin Zehirlenmesi olmuş olabilir misiniz?




Besin Zehirlenmesi bütün dünyada çok sık görülen ve her toplumun önemli sağlık sorunlarından birisi. Sağlıksız besin saklama ortamları, besin hazırlamasındaki hatalar bizim birden bu hastalığın içine düşmemizdeki en önemli etkenler.Çoğu zaman birkaç gün içinde kendiliğinden kaybolan belirtileri olsa da ağır sonuçlar doğuran zehirlenmeler de yok değil.Bu zehirlenmemize neden olan toksine veya mikroorganizmaya göre değişen bir durum.Son yıllarda ülkemizde de hazır yiyecek tüketiminin artması sonucu en sık zehirlenme nedeni olan E.coli bakterisi vücuttaki toksin artımı ile böbrek yetmezliği, kanlı ishal gibi bulgulara neden olabiliyor.Yine besinlerle vücuda alınan tifo ve paratifo hastalıkları da görülmesi olası besin zehirlenmesi sonuçlarından. Bu durum bağışıklık sistemi zayıf kişiler de (yaşlılar ,çocuklar, bağışıklık sistemi hastalıkları taşıyan insanlar) tehlikeli boyutlara ulaşatırıp , ölümlere sebebiyet verebiliyor. Besin Zehirlenmesine en çok bakteriler neden oluyor. Oda sıcaklığında çok hızlı üreyen bakteriler 5 C derece ve altında üreme gerçekleştiremiyor.Genelde yaz aylarında görülen zehirlenme oranının artmasını buna bağlı olarak düşünebiliriz.Birçok bakteri 70 C ve üzerine dayanamıyor.Yine çok yoğun ortamlarda da bakterilerin üremesi zorlaşıyor.Hemen size birkaç pratik yol;




Dışarıdan aldığınız açık sütleri kaynadı diyerek hemen ateşten almak yerine, mutlaka 10 dakika yüksek sıcaklıkta kaynatmaya devam edin.



Peynir, salça gibi ürünlerinizi tuzlayarak kullanın.



Dışarıda güvenmediğiniz bir yerde yemek yemek zorunda iseniz, ızgara

yerine haşlanmış besinler tercih edin.



Aldığınız her ürünün son kullanma tarihini kontrol ederek kullanınız.



Tuzlanmış besinler gibi yoğun şeker ortamında bulunan reçel, marmelat gibi besinler de de bakteri üremesi zorlaşır.



Ayrıca donmuş besinler son kullanma tarihleri göz önüne alınarak donmuş

korundukları sürece sağlıklıdır.



Pastörize süt yada pastörize edilmiş sütten yapılan yoğurt, tereyağ sağlıklı kabul edilir.



Çay ,kahve, asitli gıdalar, karbonatlı ve şişelenmiş gıdalar da sağlıklı kabul edilir.




Besin zehirlenmesi neden olur?

Bir gıdanın bize zararlı mikroorganizmalarla bozulması için genel olarak üç etken gerekir.Bunlardan birincisi besinin zaten bu maddeyi içerisinde barındırması.Özellikle hayvansal gıdalarda kümes hayvanlarının beslendikleri yemlerin içerdiği kimyasal maddelerin etine , yumurtasına geçmiş olması.İkincisi de işlenmemiş besinlere katılan katkı maddelerinden kaynaklanabilir.Üçüncü bulaş yolu da besinin hazırlanma aşamasında hazırlayan kişinin yada hazırlandığı ortamdan bulaş olabilir.Yine bu sebeplerden ötürü bulaşıcı hastalık geçiren ya da vücudunda yara vb gibi olumsuz durum olan insanların iyileşene kadar besin hazırlamamaları gerekir.Yemek fabrikalarının veya işyerlerinin bu tür basit ama oldukça gerekli olan konulara dikkatle eğilmeleri gerekir.



Hangi besinler bizim için daha tehlikelidir?

Besin zehirlenmesinde önemli etkenlerden biri yüksek protein konsantrasyonu içermelerinden kaynaklanır.Bu guruba et, süt, yumurta veya çikolatalar gibi besin maddeleri dahil edilebilir.Yine kirli sularda gübrelerin içinde yetişmiş sebze ve meyvelerin iyi yıkanmaması , fast food larda hazırlanan köfte gibi yapılım işleminin fazla olduğu yiyecekler, pastörize edilmemiş süt ve süt ürünleri, midye balık gibi deniz ürünlerinin temiz yıkanmaması sonucu kirli deniz suyundan zehirlenebiliriz.



Risk gurubu

Gereksiz antibiyotik kullanımı bağırsaktaki zararsız bakterileri yok ettiği için ve yine antiasit türevi midedeki asit miktarını azaltan ilaç kullanımı besin zehirlenmesi astalığına yakalanmamızı hızlandıran faktörler arasında.



Yine tartışılan bir konu olan toplu beslenilen ortamlarda mesela bir fabrikada herkes aynı yemeği tüketmesine karsın birkaç kişi yada kişiler bu durumdan daha çok etkilenebilir.Bu durumun da yine yiyen insanların metabolizmaları ve ilaç kullanımları gibi etkilenme oranlarını artıran birçok neden olabilir.



Ne zaman doktora gitmeliyiz?

Zehirlenmenin klasik belirtileri mide bulantısı, baş dönmesi, ishal, kanlı dışkı ,karın krampları ve hiç bitmeyen karın ağrıları gibi şikayetleriniz varsa mutlaka doktorunuza başvurmanız gerekir.



Zehirlendik şimdi ne yemeliyiz?

Hiç bir şey yememek yanlış bir davranıştır.Bağırsak bozulmalarının giderilmesinin en güzel tedavisi doktorumuzun önerdiği yiyeceklerden yemek olacaktır.Enerji açığının kapatılması için gerekli olan şekerli besinler ve yine sıvı gereksinimini karşılamak için bol miktarda sıvı almalıyız.Tuzlu krakerler, çorbalar, yoğurt, kola, pirinç lapası gibi yiyecekleri yememiz kolaylığı ve ishalin vermiş olduğu enerji açığını en aza indirmemiz açısından bize faydalı olabilirler.Ateş düşürücü ve bağırsak düzenleyici ilaçlarımızı doktor tavsiyesi doğrultusunda kullanabiliriz.