Orkinos'a Müdahale

[MAVİ FENER]

Orkinos'a Müdahale

13 Mayıs 2009
Türkiye orkinos kotasını tek taraflı artırırken yasadışı avcılık devam ediyor
Türk hükümeti Uluslararası Atlantik Orkinoslarını Koruma Komisyonu’nun belirlediği mavi yüzgeçli orkinos kotalarına aldırmayarak, kendi adına kota belirlemekle verdiği uluslararası taahhütleri bozdu. Türk hükümetinin tek taraflı kota kararı, mavi yüzgeçli orkinos sezonu başladıktan birkaç hafta sonra açıklandı. Bu açıklamadan yalnızca birkaç gün önce Greenpeace, İzmir’e bağlı Karaburun limanında 5 ila 10 ton arası yavru boyutlarda orkinosun yasadışı olarak avlanıp indirilmesine tanık oldu.
Her yıl mavi yüzgeçli orkinos avcılığı yönetiminden, aralarında Avrupa Birliği’nin de aktif ve etkin bir üyesi olduğu, hükümetlerarası bir organizasyon olan Uluslararası Atlantik Orkinoslarını Koruma Komisyonu (ICCAT) sorumludur. Türk hükümeti, geçtiğimiz Kasım ayındaki ICCAT toplantısının ardından karara varılan kota dağılımına itiraz etti.

Click this bar to view the full image.


Yakın gelecekte tamamen yokolma tehlikesi ile yüzyüze olan mavi yüzgeçli orkinosları avlayan ülkeler arasında Türkiye, Akdeniz’deki en büyük av filosuna sahiptir.(3). Varolan ICCAT kotalarının dışında, bu türün -yakalanmadan önce en az bir kez üreyebilmesi için- belirlenen yasal avlama ve satma boyutu 30 kg'dır. Geçtiğimiz günlerde Türk ve İtalyan basınında yasal boy sınırının altında avlanmalar ile ilgili haberler yer almıştı.
Greenpeace Akdeniz, Denizler Kampanyası Sorumlusu Banu Dökmecibaşı, ‘Türkiye’nin kota sınırlamalarını görmezden gelmesi, bu türün ticari anlamda yokolmasına yol açarak mavi yüzgeçli orkinos sektörünün hızla sona ermesine neden olacaktır. Türkiye'nin daha fazla av kotası istemesinin hemen ardından Karaburun limanında yasadışı faaliyet örneklerinin belgelenmesi, balıkçılıktan sorumlu Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’nın karaya çıkarma limanlarında bile kontrol uygulamadığının kanıtıdır ve Bakanlığın, orkinos stoklarının ve balıkçılığının geleceğini korumaya dair hiçbir isteği olmadığının göstergesidir’ dedi.
Bilim insanları 2006 yılından beri mavi yüzgeçli orkinos stoklarının büyük bir hızla azalmasından endişe duymakta ve konu ile ilgili ciddi uyarılarda bulunmaktalar. Yıllık av miktarının toplamda 15,000 tondan fazla olmamasını ve türe ait yumurtlama alanlarının, en kritik dönemler olan Mayıs ve Haziranda korunması gerektiğini belirtmekteler. Endüstriyel av filolarının her yıl yumurtlama alanlarını talan etmesinin yanında; 2007 yılına ait tahmin edilen av miktarının 61,000 ton (5) olması (o yıla ait kararlaştırılan yasal miktarın iki katıdır) ve türün tamamen yokolmasını durdurmak için tavsiye edilen miktarın dört katı avlanılması, mavi yüzgeçli orkinos stoklarını yokolmanın eşiğine getirdi. Bu yıl mavi yüzgeçli orkinos için uygulanan ‘iyileştirme planı’nın izin verdiği yasal avcılık bile sürdürülebilir en üst sınırın %47 üzerindedir.
ICCAT bu yıl üye ülkeleri kendilerine düşen kotada gönüllü olarak indirim yapmaya davet etti. Aralık ayında Avrupa Birliği Konseyi, onayladığı Düzenleme ile Toplam İzin Verilen Kota (TAC) nın %56 dan fazlasına denk gelen AB kotasına karar verdi. Buna karşılık Greenpeace, 9 mart 2009’da resmi bir talepte bulunarak AB Konseyi’nin kendi filosu için belirlediği 12,406 tonluk kota kararının yeniden gözden geçirilmesini istedi.
Greenpeace Uluslararası Denizler Kampanyası Sorumlusu Francois Provost ‘’Bilimsel tavsiyelerin ışığında görülüyor ki, ki bu sözde iyileştirme planı aslında bir balıkçılık intihar sözleşmesi olarak adlandırılmalıdır’ dedi ve ekledi: ‘’Türkiye ve Avrupa ülkeleri de dahil olmak üzere tüm avlanan ülkeler, bilimsel temellere dayanan bir yönetim oluşturulana, avcılık kapasitesi sürdürülebilir seviyelere düşürülene ve yumurtlama alanlarının korunması adına deniz rezervleri oluşturulana dek, mavi yüzgeçli orkinos avlanmasını durdurmalıdırlar’’.
Dökmecibaşı ise son olarak ’’Akdeniz’deki filoların sınır tanımayan aşırı avcılığı orkinos stoklarını hızla yıkıma götürürken, Türkiye acilen gereken sorumluluğu yerine getirerek yumurtlama alanlarından biri olan Kıbrıs Kanalı’nı korumaya almalıdır’ dedi.
Greenpeace, orkinos ve diğer türlerin aşırı avlanması ve tükenmekte olan denizlerimizin iyileşmesi konusunda uzun vadeli çözüm olarak, dünya denizlerinin %40 ‘ının tamamen koruma altına alınması ve “deniz rezervleri ağı” ilan edilmesi için çalışmaktadır.
greenpeace