Salyangozların Biyolojisi

[MAVİ FENER]

SALYANGOZLAR



[Bu Adresi (link) Görme Yetkiniz Yok BEDAVA'ya Üye Ol Sitemizden Faydalan....]



Salyangozlar yumuşakçaların Gastropoda sınıfının denizlerimizde Muricidae, Strombidae, Cossidae familyalarında toplanan ayrıca karada ve tatlı sularda da bulunan spiral dorsal kabuklu, otçul ve etçil, kuvvetli kaslardan oluşan geniş bir ayak ile hareket eden veya yüzebilen, mantoları karada yaşayanlarda akciğer, suda yaşayanlarda solungaç haline dönüşmüş olan yumuşakçalardır.

Genel Morfolojileri:

Solyangozlar simetrik olmayan, ekseri konik bir merkez etrafında dolanan veya kolon halinde tek kabuklu yumuşakçalardır. Kabukları değişik sayıda kıvrımlar içerir. Kabuğun tepesi yassı ve dar, son kıvrımı geniş olup kenarları dairevi, oval ve açıktır.

Salyangozların başı belirli, tentaküllerinde iki göz bulunur. Karın tarafında yassı ve iyi gelişmiş olan ayak sürünerek hareketi sağlar, iç organlar, sırt tarafta kıvrık kabuk içinde bulunur.

Sırt tarafta mantonun değişimiyle oluşan boşlukta solunum organları ile anüs yerleşmiştir. Suda yaşayanlarda bu boşlukta su dolaşımı vardır. Manto boşluğu sırt bölgenin ön tarafına yerleşmiştir.

Kabuk Morfolojisi:

Kabuğun kule kısmı kıvrımlardan oluşur. Son kıvrım açık olup hayvanin içeri girip çıkmasını sağlar. Son kıvrımın uçları dış dudak olarak isimlendirilir. Kabuğu deliksiz veya delikli olabilir.

Kabuk açıklığı, dairevi, çentiksiz, sifonlu, kabuk açıklığı sağda olanlarda kabuk genellikle soldan sağa, kabuk açıklığı solda olanlarda kabuk sağdan sola dönerek kıvrılır.

Kabuklar şekilleri bakımından konik, piramit, kürevi, oval, yassı ve uzunlamasına tümsekli, oyuklu kaburga ve dikenli olabilir.

Deniz Salyangozları


Denizlerimizde yenilebilen ekonomik değere haiz iki tür salyangoz bulunmaktadır.


Miğferli Salyangoz

Miğferli salyangozda kabuk küre şeklinde, açık kahverengindedir. Kule oldukça noktalı, son kıvrım geniş, üzeri geniş yumrulu uzunlamasına kaburgalarla donanmıştır. Kabuğun açık_kısmı geniş ve kıvrık kanallıdır.

Yüksekliği 5.5 cm'e ulaşabilir ve genellikle 4-5 cm. dir.

Akdeniz'de yaygın olup Karadeniz'de bulunmaz. Kumlu-çamurlu, çamurlu ve organik parçalanmanın oluştuğu ortamda bulunur. Farklı cinsiyetlidirler. Deniz kestaneleri ve denîz yıldızları ile beslenirler.

Genellikle dip trolü ile avlanılır.

Eti oldukça sert olup, kaynatılarak ve çorbası yapılarak değerlendirilir.

Dikenli Salyangoz


Dikenli,salyaögoz; Mürîcîdae familyasının bir türüdür.

Kabuğu küremsi, dikenli ve kahverenklidir. Kabuğun açık kısmı portakal renginde, sifon kanalı kabuk açıklığından daha uzundur. Kabuk 9 cm, yüksekliğe ve 5 cm genişliğe ulaşabilir ve genellikle 5 crn yükseklikte ve 2 cm. genişlikte olur.

Akdenizde çok yaygın olup Karadeniz'de bulunmaz. Kıyıdan 10-40 m derinliğe kadar olan çamurlu ortamda yaşar. Etçil olanları küçük organizmalarla beslenir.

Cinsiyetleri farklı olup yumurtlarlar. Dip trolü ve dreçlerle avlanırsa da esas avcılığı balık karkaslarının, kırılmış midyelerin yem olarak kullanıldığı tuzaklar ile yapılır.

Eti oldukça sert olduğundan kaynatılarak, çorbası yapılarak tüketilir. Aynı zamanda olta avcılığında yem olarak da kullanılır.

Yivli mihferli Salyangozı


Yivli mihferli salyangoz, Muricidae familyasının bir türüdür. Kabuğu iğ şeklinde, oldukça küremsi, pembe-kahverenkli bantlı, gri renkli, sifon kanalı genış ve kısadır. Kabuk kulesi 7-8 kıvrımlı ve koniktir. Kabuk açıklığı oval, kenarları ince direçlidir. Kabuk 7 cm yüksekliğe, 3 cm. genişliğe erişebilir ve genellikle 5 cm. yükseklikte, 3 cm genişlikte olur.

Akdeniz'de çok yaygın olup, Karadeniz'de bulunmaz. Kıyıda 5 ve 30 m derinliğe kadar kumlu-çamurlu ortamda yaşar. Etçil olup küçük organizmalarla beslenir.

Cinsiyetleri farklıdır, yumurtlayarak ürerler.

Dip trolü ve dereçlerle yakalanırsa da esas avcılığı balık karkaslarının, kafadan bacakların yem olarak kullanıldığı tuzaklarla yapılır.

Eti oldukça sert olduğundan kaynatılarak, çorbası yapılarak veya olta balıkçılığında yem olarak değerlendirilir.

Pelikan Ayaklı Salyangoz

Pelikan ayaklı salyangoz, Strornbidae familyasındandır. Kabuğu iğ şeklinde, kahvemsi-kırmızı renkte, kabuk kulesi yüksek, kabuk ağzı oval olup , çıkıntısı ile pelikan ayağına benzeyen şekil almıştır. Kabuk açıklıgı oval, ileri doğru oyularak uzanmıştır. Dudak yaprak şeklinde ve oyuklu üç çıkıntılıdır. 5 cm uzunluğa erişebilir ve genellikle 3-4 cm olur.

Batı ve Doğu Akdenizde oldukça yaygın olup, Karadenizde bulunmaz. Kıyıdan 1O m. derinliğe kadar, çürümüş organizmaların bulunduğu ortamda yaşar. Akıntılı ortamlarda kumlu-çamurlu ortama yuva açarak yerini muhafaza edebilir.

Çok küçük organizmalarla beslenir. Farklı cinsiyetli olup, yumurtlayarak ürer.

Genellikle dreçlerle toplanır. Bazen trollerle de yakalanır. Eti oldukça sert olduğundan kaynatılarak tüketilir.

Kara Salyangozu-Bahçe Salyangoz

Kara salyangozu, oldukça nemli bölgelerde, özellikle bahçelerde yaşayan, başında uzayıp kısalabilen iki çift tentakülü, bir çift gözü ve bir ağzı olan, kuvvetli bir kastan oluşan ayak üzerinde hareket edebilen, mantosu iç organları örten, hermafrodit, küremsi kabuklu, canlı ve işlenmiş olarak değerlendirilen ihraç maddeleri arasında su ürünleri içinde yer alan bir salyangoz türüdür.

Memleketimizde göller bölgesi, Marmara ve Karadeniz'de yoğun olarak toplanıp canlı ye işlenmiş olarak ihraç edilmektedir.

Salyangozun Besini


Ot yiyen bir hayvandır, ilkbaharda, hele havaların fazla yağışlı gittiği günlerde durmadan yer, fazla gelen, besini depo eder. Çiçekli bitkiler, filizlenmeye başlayan otları, sebze çimlerini, bağların filizlerini çok severler. Güneş tesiriyle sertleşen otları yemezler. Zehirli, zehirsiz mantarları, yosun, marul, kıvırcık, salata, havuç, şalgam, kereviz, maydanoz, ısırgan otu, meyve kabukları, patates, ıslatılmış ekmek, ıslatılmış kepek sevdiği besinler arasındadır.

Biyolojisi

Kanı renksiz, yapışkan olur. PH sı 7-8 arasındadır. Havayla temas ettiği zaman oksidasyonla mavi renk alır. Kanı pıhtılaşmaz, yoğunluğu sudan biraz ağırdır ve vücut ağırlığının 1/5-1/6 sı kadardır.Görme, koku alma, dokunma duyuları antenlerinde olup, tad ve koku alma duyusu ile kombine haldedir. İşitme duygusu körleşmiştir.

Salyangozun yaşamının büyük bir kısmı kabuğunun içinde uyku halinde geçer. Altı aylık kış suresince ve yazın kurak günlerinde kabuğundan dışarı çıkmaz. Ancak yağmurlu ve çiğli gecelerde beslenmek üzere kabuğundan çıkıp gezer.

1- Yaz Uykusu: Salyangoz kurak havalarda kabuğuna çekilir ve uyur. Bu uyku kısa sürelidir. Yağış ve çiğ bekler.

2- Kış Uykusu: İklime göre Eylül sonları ve Ekim başlangıcında uykuya girerler. Mart-Nisan sonuna kadar devam eder. Memleketimizde bazı yıllar Aralık'ta başlar, Mart başına kadar devam eder.

Yaz uykusunu fundalık ve çalılıklarda geçirir. Kış uykusunu ise ağaç kökleri, fundalık ve çalılık dibindeki yumuşak toprağı oyarak içine girip (ağzı yukarı olarak), ağzını epiphrohme zarıyla kapatarak

tamamlar.

Kışın uygun zamanlarında zarı açarak havayı temizler, ikinci ve perşömen gibi kalınca bir zar daha yaparak iki zar arasında kalan havayı kullanır. Hava pislendikçe zarları yeniler. Uyanınca derhal

tae ve körpe bitkileri yemeye başlar. Bu arada soğuklar olursa ağzını kapatıp bir kenara veya ağaca yapışarak bekler. Salyangozların ömrünün 20 yıl olduğu ancak düşmanlarının çokluğundan ortalama 5 yıl yaşadıkları söylenmektedir.

Çevre Koşullan

Isı

Kışı sert geçen yerlerde killi-sert topraklarda gizlenemediği için ölürler. Isı derecesi -15 °C ve toprak 25 cm karla örtülü iken toprak harareti -1 °C dir. Toprağa giren salyangozlar ölmezler. Kışı açıkta ağaçlara yapışarak geçirmek zorunda kalanlar (-4, -5 °C lik) soğuktan ölürler. Genellikle yumuşak toprağı tercih ederler. Mayıs ayında yumurtladıktan sonra zayıf düşer. Kuraklık sebebiyle kaybettiği nemi kazanamazsa ölürler.

Nem


Nemli yerleri sevmekle beraber, devamlı rutubetli yerlere dayanıklı olmayıp, ıslak bir yerde sürekli kalması halinde kurbağa veremi denilen bir hastalığa tutulurlar. Burgonya cinsinin açlığa dayanma gücü 6-7 aydır ki bu müddet uyku müddetinin tamamıdır. Bazı bölgelerde 2-3 sene yaşadığı görülür. En uygun depolama ısısı O °C ile -2 °C ler arasıdır.

Üremesi


Mayis ayında çiftleşirler. İki salyangoz yüzyüze gelerek uzuvları sayesinde birbirini döllerler. Her yıl çiftleşmeyebilirler. Bir defa çiftleşince bir kaç yıl yumurtlamaya devam ederler. Burgonya cinsi salyangoz çiftleşmeden 12-15 gün sonra, bir başka tür ise 5-8 gün sonra yumurtlar. Yumurtalarını koyu gölgeli çalılıklara ve ağaç köklerine bırakırlar. Kuyunun ağzını ıslak toprakla sıvarlar. Yumurtadan çıkan yavruların yiyeceklerini kolay temin etmeleri için, yumurtalarını daima bitkilerin taze ve bol olduğu yerlere bırakırlar. Burgonya cinsi yaklaşık 5 mm. çapında 60-90 adet, küçük gri cinsi de 4 mm. Çapında 50-80 adet, bazılarına göre ise 100-110 adet yumurta yapar. Salyangoz yumurtası beyaz renktedir. Yumurtadan yavruların çıkış süresi, Burgonya cinsinde 20-30 gün, küçük gri cinsinde ise 15-20 gündür.

Burgonya cinsi salyangoz, ancak iki kış geçip, takriben 2 yaşına geldikten sonra yumurtlamaya başlar ve ihracata elverişli hale gelirler. Küçük gri cins ise sıcak iklimi sevdiği için Akdeniz Bölgesi'nde 6 ay sonra yumurtlamaya başlar.

[Bu Adresi (link) Görme Yetkiniz Yok BEDAVA'ya Üye Ol Sitemizden Faydalan....]