İki Kabuklulardan Midye

[MAVİ FENER]

İKİ KABUKLULAR



[Bu Adresi (link) Görme Yetkiniz Yok BEDAVA'ya Üye Ol Sitemizden Faydalan....]




İki kabuklular, yumuşakçaların pelecypoda sınıfının denizlerimizde Ostreidae, Mytilidae, Pectinidae, Cardinidae, Donaidae, Veneridae ve Solonidae familyalarında toplanan tatlı sularda da bulunan iki simetrik kabuklu yumuşakçalardır.

Vücutlarında baş belirsizdir. Vücut sırtta bulunan bir menteşe ile birleşen iki kabuk içine yerleşmiştir. Kabuğun her ikisinde, kabuğu salgılayan ve kabuğa bağlı manto ile mantonun iç yüzünde dışa yığılan, suyun dolaştığı manto boşluğu bulunur. Manto boşluğuna iki, geniş lamelli solungaç yerleşmiştir.

İç organlar ve ayak karın tarafındadır. Ayak, iki kabukluların türlefine göre bulunduğu yumuşak ortamı delebilecek, oyabilecek veya bulunduğu sert ortama yapışmayı sağlayan elastiki ipliksi (bisus) yapıdadır. Bulunduğu yumuşak ortamı oyan türlerde mantonun iki ucu füze şeklinde iki sifon oluşturur. Karın sifonu suyu alarak manto boşluğuna iletir. Sırt sifonu manto boşluğundaki suyu dışa atar.

Kabukların morfolojisi: Kabuklar, iki yandan simetrik olarak sağ ve sol kabuk birleşiktir. Tepe, umbo (menteşe yakınındaki yuvarlak çıkıntı) veya gaga uç bölgeye yerleşmiştir.

Kabuk Şekilleri:_ İki kabuklularda kabuklar, eşit (kabuklar birbirine benzer) , eşit olmayan (Kabuklar birbirine benzemeyen), kulaklı, dörtgen , yan dörtgen, silindirik, oval, yarı oval, yan dairevi, üçgen, merkezden uzamış, merkezden çok uzamış, yanları eşit, yanları farklı uzunlukta ve kuremesi şekillerde olabilir.

Kabukların Dış Yüzü: Kabukların dış yüzü, kenarları uzunlamasına ışınlı, merkezi ışınlı, kaburga ışınlı, kaburgaları sırtta, kaburgaları öndeleli, dikenli, dikenli plakalı, yumrulu, ışınları uzunlamasına yaprak gibi veya ışınları grup halinde toplanmış şekilde olur.

Kabukların iç yüzü : Kabukların iç yüzü incelendiğinde kabuğun iç yüzünde kabuğu açmaya yarayan ligament dokusu ile kabukları kapamağa yarayan hareket kasının, sol tarafta sifon adelesi ile manto kenarının izleri görülür. iki hareket kasının izi birbirine eşit veya farklı olabilir. Bazı kabuklarda bir hareket kası olabilir. Menteşe kardinal bir tabakaya yerleşmiş kardinal dişli ve yanlarda oluşabilir.

Midyeler ve Üretim Teknikleri


Türleri


Midyeler, Pelecypoda sınıfının, Mytilidae familyasında toplanan, sularımızda üç ekonomik türü bulunan, sert zeminlere yapışarak yaşayan, fitoplankton ve asılı haldeki organik maddelerle beslenen cinsiyetleri farklı olan, yıl boyu yumurtalayan iki kabuklu hayvansal su ürünleridir.

Akdeniz Midyesi


Akdeniz midyesinde kabuk uzamış eşit iki parçalı, siyahımsı mor renkte, gaga kabuğun karın kenarına doğru gaga şeklinde uzamış ve nokta şeklini almıştır. Kabukların (ön) alt kenarı düz, arka kenarı yuvarlak olup, kabukların birbirine bağlandığı kenarı bariz açı yapmıştır. Kabukların içi düzgün olup, sırt ve geri bölgeleri arasında uzanan geniş leke bulunur. Menteşe 3 veya 4 küçük dişten oluşur. Kabuk 10-11 cm uzunluğa erişebilir ve genellikle 7-8 cm olur.

Karadeniz Marmara, Ege ve Akdeniz'de çok yaygındır. Kaya, direk, iskele ve şamandıra gibi sert zeminlere yapışarak gelişir.

Geniş düzeyde yetiştiriciliği yapılır. Fitoplankton ve asılı haldeki organik maddelerle beslenir. Farklı cinsiyetli olup yıl boyu yumurtlar. Ekonomik değeri yüksek, eti lezzetli, çiğ veya pişirilerek değerlendirilen midye türüdür.

Doğal ortamda tırmık ve dreçlerle toplanır.

At Midyesi


At midyesinde kabuklar kalın, uzamış, birbirine eşit, kahverengimsi kırmızı renkli, umbo(gaga) kısımları düzgün, dış kısım tabakalar halinde yüzeyden ayrılmış ve geriye doğru flamentler halinde uzamıştır. Kabuk 8-9 cm uzunluğa erişebilir ve genellikle 6-7 cm olur. Üzerinde grimsi mavi ve pembe renginde hatlar bulunur.

Akdeniz ve Ege'de oldukça yaygın olup, Karadeniz'de bulunmaz. Sahil ötesi bölgede sert materyale yapışarak yaşar.

Ekonomik değeri yüksek, eti çok lezzetli, çiğ ve pişmiş olarak değerlendirilen bir midye türüdür.

Tırmıklar veya dreçlerle toplanır.

Taş Midyesi

Taş midyesinde kabukların yanları bariz olarak eşit değildir. Kabuk, silindirik, arka kenarları yuvarlak oldukça ince ve kahverengimsi renklidir. Üzerinde ince, paralel yaş halkaları bulunur. Kabuk 7-8 cm uzunluğa erişebilir ve genellikle 4-5 cm. olur. Akdeniz'de ve Ege Deniz'inde oldukça yaygın olup, Karadeniz'de bulunmaz. Tebeşir yapıdaki kayalarda meydana getirdikleri oyuklarda yaşar.

Ekonomik değeri yüksek, eti lezzetli ve biber tadındadır ve çiğ olarak değerlendirilen bir midye türüdür.

Kayalar kırılarak toplanı

Tarak Midyeleri


Tarak midyeleri, pelecypoda sınıfının Cardidae familyasında toplanan ve sularımızda bir ekonomik türü bulunan, kabuk üzeri tarağa benzer sırtlardan oluşmuş midyelerdir.

Ekonomik değeri önemli, eti lezzetli, çiğ ve pişirilmiş olarak değerlendirilen bir midye türüdür.

Tırmıklarla veya elle toplanır.

Takoz Midye


Takoz midyesi, Donacidae familyasının sularımızdaki tek ekonomik türüdür. Kabuğu yandan düzensiz (eşit olmayan) ön kenarı yuvarlak ve uzamış, arka kenarı eğik ve güdük, karın kenarı içten ince dişlidir. Kabuk dıştan sarımsı-beyaz, kahverengimsi veya menekşe renginde bantlı, içi menekşe renginde ve kenarları beyazımsıdır. Kas ve sifon izleri gözle görülebilir. Kabuk uzunluğu 4-5 cm'e ulaşabilir ve genellikle 2,5-3 cm. olur.

Karadenizde ve Akdenizde çok yaygın olup sahil ötesinde kumlu ortamda yaşar. Yumurtlama periyodları kısadır. Ftoplankton ve özellikle askıda kalan organik maddelerle beslenir.

Ekonomik değeri orta olan, çiğ ve pişmiş olarak değerlendirilen bir midye türüdür.

Kumlu sahillerde tırmık veya elle toplanır.

Akivades: Oyuklu Halı Venüsü:

Akivades, kabukları eşit, üçgenimsi oval, rengi grimsi beyazdan açık kahverengine kadar değişen, esmer nokta benekli kabukların dışı düzgün merkezde birleşen ince ışınlarla bezenmiş, ön kısmı kaba, kabuk kenarları dişsiz, menteşesi küçük, 3 noktalı kardinal dişli, 5-6 cm uzunluğa erişebilen, genellikle 4,5-5 cm İzmir Bölgesi'nde ortalama uzunluğu 5.1-5.6 cm ve yüksekliği 3,5-4 cm olan, kabukları kapandığı zaman 3 tane aralık kalan, aralıklardan öndeki aralıktan ayaklan, diğerlerinden solunum ve boşaltım sifonları çıkan, ayakları yumuşak zemini oymaya müsait olan, plankton ve askıda kalan organik maddelerle beslenen, Temmuz-Ağustos aylarında yumurtlayan, el çatal ve tırmıklarla avlanan, ekonomik önemi haiz, ihraç ürünü bir venüs midyesi türüdür.

Çizgili Venüs

Çizgili venüs, kabukları eşit, hafif üçgen şekilli, grimsi-beyaz renkli, ön kenarı yuvarlak ve arka kenardan kısa, kabuk yüzeyi ince, üzeri ön kenarda birleşen girintili çıkıntılı kaburgalarla örtülü olan bir venüs midyesidir. Kabuk kenarları içten ince dişli, umbosu küçük ve ileri doğru kıvrıktır. Kabuk uzunluğu 4-4.5 cm'e ulaşabilir ve genellikle 3-3.5 cm olur. Kabukların iç yüzü beyaz ve ekseri geniş kısmı menekşe renkli lekeli, kas izleri eşit büyüklükte, sifon izi küçüktür.

Menteşe birbirinden ayrılmış üç kardinal dişten oluşur. Yan dişleri yoktur.

Karadeniz ve Akdeniz'de çok yaygındır. Yayılma alanı oldukça geniştir. Genellikle sahil ötesi bölgede bulunur.

Ticari önemi orta derecede olan, eti lezzetli, çiğ ve pişmiş olarak değerlendirilen bir venüs midyesi türüdür.

Dreçlerle, tırmıklarla toplanır. Bazen de dip trollerle avlanır.

Akivades (Halı Venüs)


Akivades, kabukları eşit, eğri uzamış, kabuk dışı sarımsı-beyaz renkte ve ekseri kahverengimsi çizgilerin desenler oluşturduğu, kon-sentrik halkalarla donanmış, kabuk içi ekseri altın sarısı renginde olan bir venüs midyesidir. Kabuk içi kenarları düzgün olup, iki kas izi ile geniş bir sifon izi bulunur. Menteşe küçük ve 3 kardinal dişten oluşmuştur. Kabuk uzunluğu 3,5-4 cm'e ulaşabilir ve genellikle 2-2,5 cm olur.

Akdeniz ve Karadeniz'de çok yaygın olup, sahil ötesi bölgelerde kumlu-çamurlu ortamlarda bulunur. Haziran-Temmuz aylarında yumurtlar.

Ekonomik değeri yüksek, eti az lezzetli, çiğ ve pişmiş olarak değerlendirilen bir venüs midyesi türüdür.

Tırmıklarla veya çatallı bel ile toplanır.

Akdeniz Midyesinin Biyolojisi


Morfolojik Özellikler


Akdeniz midyesinde ön kenar çok kısa olup kabuklar burada birbirlerine kenetlenir. Ventral kenar, önden arkaya doğru biraz yükselme yaparak, düz bir şekilde arkaya uzanır. Arka kenar, dar veya yarım daire şeklindedir. Dorsal kenar kavislidir.

Dorsal kenarın ön tarafında ligament yarığı vardır. Ligament, kabukları birbirine bağlayan kahverengi elastiki bir şerit olup kabukları kapayan kaslara karşı zıt bir kuvvete sahiptir. Bu nedenle ölü hayvanlarda kas kapanma gücünü kaybettiğinden kabuklar açılır.

Canlı midyede kabuğun dış rengi, ekolojik şartlara bağlı olarak siyah, siyahımsı mavi, koyu mavimsi, kahverengi ve kahverenginin çeşitli tonları olabilir.

Kabuğun ventralinde bissus yarığı bulunur. Kabuklar kapandığında bu yarıktan yabancı cisimlerin girmesi bissus iplikleri ile engellenir.

Kabuğun iç yüzeyinin orta bölgesi beyazımsı sedef parlaklığındadır. Arka kısımda koyu mavi bir bant bulunur. Bu iki kısım birbirinden manto çizgisi ile ayrılır.

Akdeniz midyesinde ayak, kaslı, bezli, üzeri koyu kahverengi, ön ve arka tarafı biraz basık, posteriör tarafı derin oluklu ve dil şeklindedir. Ayağın uç ve arka tarafı vantuz şeklinde olup ayak uzandığı zaman zemine yapışma vazifesi görür. Ayak normal halde hayvanın boyunun beşte biri uzunluğunda olmasına rağmen hayvan ayağım boyu kadar uzatabilir.

Midyelerde, bissuslar ayağın arkasındaki şişkinlikten bir demet halinde çıkarak dışarıda bir çok kollara ayrılır ve hayvanı sert zeminler üzerine sağlam bir şekilde tespit eder.

Üreme


M. galloprovinciolis'in (Akdeniz midyesi) üreme sistemi bütün vücuda yayılmış kanal ve kanalcıklardan oluşmuştur. Kanalcıkların uçları genital organlarda son bulur. Üreme zamanında üreme organlarının bulunduğu manto dokusu tamamen cinsiyet hücreleri ile doludur. Üreme sistemi solungaçlar, kaslar ve ayak hariç vücudun her tarafına yayılmıştır. Üreme kanalları bir kanal halinde birleşerek kapama kasının hemen yanından dışarı açılır. Açılıp kapanması hayvanın kontrolü altındadır. Yumurtlamanın izmir Körfezi'nde Eylül sonu ile Haziran ayına kadarki dönemde iki periyod halinde olduğu tespit edilmiştir (Uysal, 1970).

Akdeniz midyesi ayrı eşeyli olmakla beraber, nadiren hermofrodit olanlarına rastlanır.

Hayvanlar cinsiyet hücrelerini atmak üzere uyarıldıklarında erkekler ince uzun ip şeklindeki spermelerini su içine 3-5 cm mesafeye yayarlar ve hayvanın etrafında suda sütümsü bir renk oluşur. Dişilerin yumurtaları ince uzun paketler halinde 2-3 cm mesafeye yayılır ve paketlerden ayrılan yumurtalar kırmızı bir renkte zeminde birikir. Üreme hücrelerinin yapışma işlemi 2-3 saat ve bazen fasılalı olarak 2-3 gün devam eder.

Olgun yumurtalar soluk kahverenkli, küre şeklinde ve 60-70 mikron çapındadır. Bir Akdeniz midyesinin toplam 2-4 mi yumurta ürettiği ve bunun ortalama 5-12 milyon yumurtaya eşdeğer olduğu bilinir.

Spermleri toplu iğne şeklinde, boyları 3.5-5 mikron, enleri 2.5-3 mikron civarındadır.

Suya bırakılan yumurtaların etrafında toplanan spermlerden biri yumurta içine girerek yumurtayı döller.

Larva


Larva, döllenmeyi takiben 22 saat sonra yüzebilir hale gelir ve trokofbr (Trochophora) larvası olarak isimlendirilir. Döllenmeyi takibeden 40 saat sonra vücut kabukla örtülür. Bu dönemdekiler Veliger larva olarak adlandırılır. Veliger larvalar, 20 gün sonra metomorfoz geçirerek velum (ayak) oluşur ve sürünmeğe başlarlar. Uygun ortam bulurlarsa bissus iplikleri ile kendilerini sert zemine tespit ederler, îzmir bölgesinde yapılan bir denemede Veliger larvalara en çok Ekim, Kasım, Mart ve Nisan aylarında rastlanmıştır. Mayıs'tan itibaren yaz aylarında görülmemiştir.

Beslenme


Midyeler su içinde süspansiyon halde bulunan mikroorganizmalarla (Diatomeler, mikroskopik algler v.s.) beslenirler.

Büyüme


Midyeler, ortalama olarak ayda 4 mm ve yılda 30-50 mm büyürler. Optimum büyüme için 9-7 pH, %020 tuzluluk ve 14 °C su sıcaklığı en uygunudur. Midyelerde hayati faaliyet 28 'C sıcaklık ve %040 tuzluluğun üzerinde durur. Karadeniz ve Marmara denizinde ortam koşulları optimuma yakın olduğundan yetişme çok iyi ve stoklar verimlidir.

Üretim Teknikleri


Direklerde Midye Yetiştiriciliği


Bu yöntem Fransa'da uygulanmakta olup, hükümetten uzun vade ile kiralanan üretim sahalarına ilkbaharda suların çekilmesinden sonra 4-6 m. uzunluğundaki meşe direkler 35 cm ara ile dikilir. Direklerin dibi 25 cm plastik ile kaplanarak direklere yabancı organizmaların bulaşması önlenir. Midye yavruları (Spat) Mayıs-Temmuz ve bazen Ağustos ayında midye yataklarına palmiye yaprakları veya 125 mm çapında , 3 m uzunluğunda gevşek dokulu ipler sarkıtılarak toplanır. Genç midyelerin tutunduğu palmiye yaprakları iplik ağ torbalar içinde üretim sırıklarına bağlanır. Yavru toplayıcı ipler sırıklara sarılır. Toplayıcılardan direklere tutunan midye yavruları yaz sonunda 20 mm. boya erişirler. Gelişmeyi hızlandırmak için direkler seyreltilir, direkler arası 50-75 cm'e çıkarılır. İkinci yazın sonunda midyeler 4-5 cm'e ulaşınca pazarlanırlar.

İplerde Midye Yetiştiriciliği


Akdeniz'de gel-git olayı çok az olması nedeniyle deniz dibi kumlu ve çamurludur. Bu ortam dip yetiştiriciliğine uygun değildir. Bu nedenle 8-9 m derinlikte tabana sağlamca oturtulmuş direkler ipler

veya kalaslarla birbirine tuttururlar. Bunların üzerine yetiştirme ipleri dibe değmeyecek şekilde asılır.

1000 m 2 lik bir yetiştiricilik için 13-15 m uzunluğunda 116 adet ağaç veya 76 mm çapında demir boru, 14 mm kalınlığında 1900 m polietilen larva toplama ipi ile 4-8 m uzunluğunda 720 adet yetiştirme ipi kullanılır. İplerin direklere bağlanmasında 8 mm lik polietileri iplerden faydalanılır. Bu yöntem Güney Fransa, İspanya, Yugoslavya ve İtalya'da uygulanır. İlkbaharda 10 mm uzunluğunda toplanan genç yavrular 18 ay sonra 70 mm ulaşırsa yılda hektara ortalama 4 ton midye elde edilir.

Sallarda Midye Yetiştiriciliği


Sallarda midye yetiştiriciliği, Akdeniz bölgesinde genellikle İspanyada yapılır. 20x20 m boyutlarındaki sallar kullanılır. Heer sala 500-600 adet yetiştirme ipi bağlanır. Bu tip yetiştiricilikte hektara verim 20 ton olur.


Ağ Torbalarda Midye Yetiştiriciliği


Toplayıcı ipler üzerinde tutunan midyeler çok sık ve ağır oluşları nedeniyle zamanla döküldüklerinden midye yavrularının doldurulabileceği midyeler büyüdükçe ağ gözünün genişliği artırılabilen torba ağlar yapılmıştır.

Toplayıcı iplerde 10-25 mm uzunluğuna erişen larvalar, 1.9-7.6 mm çapıda 5-6.5 mm ile 6.5-12 rnm arasında değişen göz açıklığında gevşek dokunmuş, göz açıklığı midyelerin gelişme durumuna göre kolaylıkla genişleyebilen 2-4 m uzunlugundaki torbalara konarak sallara yerleştirilir. Torba ağın l m uzunluğu için 100 ile 1200 adet midye yavrusu hesaplanır. Sallar, derinliği 10-45 m olan yetiştirme alanına yerleştirilir. Bu yöntemle 14 ay sonra midyeler 4.8-5.9 cm'e ulaşırlar. Bu yöntem İngiltere ve Norveç'te uygulanır.

İtalya'da 1.4 m uzunluğunda ağ tarbalar kullanılır. Her torbadan 10 ile 25 kg rnidye elde edilir. Hektara verim ortalama 5-6 tondur.

Sulina'lar


Sulinalar, pelecypoda sınıfının Solenidae familyasında toplanan, sularımızda Ege Denizi, Akdeniz ve Marmara'da bulunan, sığlıklarda kuma gömülü olarak yaşayan, olta avcılığında yem olarak kullanılan, küçük çakı şeklinde iki kabuklu, yumurtlayan hayvansal su ürünüdürler.

Eğri Sulina


Ensis ensis

Solen ensis

Eğri sulina, kabukları kolay kırılabilir yapıda, eşit, eğri daima silindirik çok uzamış, her iki ucu açık, ön tarafı hafif yuvarlak, geri küt olan bir sulinadır. Boyu 13 cm'ye ulaşabilir ve genellikle 9-10 cm olur.

Akdenizde yaygın olup karadenizde bulunmaz. Sığ kumlara gömülü olarak yaşar.

Ticari önemi orta olan, eti meşin gibi sert, olta avcılığında yem olarak kullanılan ve bazen kaynatılatarak değerlendirilen bir sulinatürüdür.

Sular çekildiğinde kumların çengel yardımıyla karıştırılması veya sulina oyuklarına tuz taneleri koyarak toplanır.


Oluklu Sulin

Oluklu sulina, kabukları kolay kırılabilir özellikte, eşit, doğru, daima silindirik ve uzun, her ucu açık, ön kenarına yakın derin bir oyuk bulunan bir sulina türüdür. Kabuk uzunluğu 13 cm'e ulaşabilir ve genellikle 10-11 cm olur. Genellikle Akdeniz ve Karadeniz'de geniş bir alana yayılır. Sahilde kumlu çamurlu ortama bazen derin olarak gömülür.

Ekonomik değeri orta derecede olan, eti sert, olta yemi olarak ve bazen kaynatılarak değerlendirilen bir sulinadir.


[Bu Adresi (link) Görme Yetkiniz Yok BEDAVA'ya Üye Ol Sitemizden Faydalan....]