FCR (Yem dönüşüm oranı/Verilen yemin canlı ağırlığına dönüşüm oranı)

[xnode]

FCR (Feed Conversion Rate)

FCR tanımı tam olarak: Canlının almış olduğu besini canlı ağırlığına dönüştürmesi oranıdır.

Genel olarak FCR (Yem dönüşüm oranı/Verilen yemin ete dönüşüm oranı) 1 civarında ya da 1'e yaklaştıkça değerini arttırır. Bu değerin ifadesi FCR:2 ya da 1:2 şeklindedir. Burada 1 elde edilen ürün ağırlığı için, 2 ise verilen yem miktarını belirlemektedir. Diğer bir deyişle; 1 kg canlı ağırlık için 2 kg yem kullanılşmıştır denebilir. FCR:2, deniz balıkları için ortalama bir değedir. Ancak bu değer farklı yem, ortam koşulları, besleme teknikleri vb. dikkate alındığında, değişiklikler gösterebilir. Kısca bu değerler için genel olarak 2 denilebilir. FCR değeri türün farklı boylarına, farklı yetiştirtme koşullarına ve yemin içeriğine göre değişir.

FCR sadece balığı besleyip, canlı ağırlık artışını ölçmek demek değildir. Bunun yanında sağlam, kaliteli, kısa sürede pazara ulaşabilen ve morfolojik görünüşü iyi balıkların yetiştirilmesine de olanak sağlar. Bunun yanında kullanılan yemler için sadece karma yemlerden söz etmek yetmeyebilir. Eğer canlı yemler ıskarta balık vb. gibi yemlerden de yararlanılıyorsa, o zaman FCR değerleri daha farklı olabilir. Bu durumda 7-8 kg. gibi yüksek değerlerde yem tüketimi ifade edilebilir. Çünkü 7-0 kg canlı yemin tüketilmesi, ancak 1 kg pelet (karma) yeme karşılık gelebilir. Bu durumda genel olarak FCR'a etki edebilecek koşullar ve faktörler söz konusu olabilir. Bu nedenle bunların bilinmesi ve dikkate alınması gerekmektedir.

FCR Değerine Etki Eden Faktörler:

1. Yetiştiricilik ortamında bulunan balık miktarının gerçeğe oranla daha az ya da daha çok tahmin edilmesi.
2. Çözünmüş oksijen miktarı düşük suda besleme yapılması (Optimum oksijen miktarı 7-8mh/lt olmalıdır ve 4mg/lt altında besleme yapılmamalıdır)
3. Beklenilen büyüme oranının gerçekten fazla ya da az olması (Bunun için minimum 15 günde bir, maksimum 30 günde bir en az canlı ağırlık kontrol edilmelidir)
4. Günlük yemlemede yapılan hesaplama hataları
5. Yemin tartımı sırasında yapılan hatalar
6. Yemleme sırasında yapılan hatalar
7. Bayat yemlerin kullanımı (Fabrikadan çıkan yem; Yaz aylarında 15 günde, kış aylarında 30-45 günde tüketilmelidir.)
8. Düşük debili ya da akıntılı ortamlarda besleme yapmak.
9. Günlük yemlemenin uygun zamanda yapılıp yapılmadığı
10. Uygun boydaki yemlerin kullanılıp, kullanımadığı (Özellikle geçiş dönemlerinde)
11. Canlı için uygun yemin seçilip, seçilmediği
12. Kullanılacak yemlerin içerikleri
13. Yetiştiricilikte ve dolayısı ile beslemeye bağlı su ürünleri davranışlarının tam olarak bilinmemesi, izlemeye bağlı aksaklıklar

Yukarıda vermiş olduğum tüm açıklamalar dikkate alındığında, aslında iyi bir yetiştiricilik için, en yüksek maliyeti (%40-%60) yemlerin optimal içerikte ve fiyara sahip olması yanında, yemlerin yine optimal kullanım miktar ve şekillerinden olması tavsiye edilmektedir. Bunların yanında tüm bu işlemlerin izlenmesi ve değerlendirilmesi de gerekmektedir. Bu amaçla ortamlar kameralar yardımı ile izlenebildiği gibi, balıkların morfometrik gelişim değerleri ile yemden optimal yararlanıp yararlanmadıkları da izlenebilir. Bu amaçla, balık beslemede gelişim performansının izlenme yöntemlerinin bilinmesi ve uygulanması önerilir ki; Bu çalışmalar içinde özellikle yemin değerlendirilme oranı ve büyüme performanslarının bilinmesi ve en önemlisi yetiştiricilikte optimum gelişmenin yakalanması oldukça önemli konulardır.

Yetiştiricilikte yem ana üretim maliyetidir ve balık besleme büyük bir oranla tahmini olarak yapılmaktadır. Balık üreticileri farklı yönergeleri takip ederek farklı uygulamaları benimesmektedir. Bununla birlikte besleme oldukça fazla yem sarfiyatına, ekonomik kayba ve daha büyük atık çıkışına yol açmaktadır. (Bureau ve ark., 2001). Bu sebeplerden dolayı üretimde optimum gelişme düzeylerinin yakalanması gerekliliği ortaya çıkmaktadır. Bu da yem rasyonlarının balıkların besin ihtiyaçlarını optimum olarak karşılayacak biçimde düzenlenmesi ve yetiştiriciliği her aşamasında gelişimin izlenmesine bağlı olarak gerçekleştirilebilir. Besleme seviyesinin belirlenebilmesi için daha oransal yaklaşımlar kullanılarak balıkların tem gereksinimleri belirlenmelidir. Bu yaklaşım 5 adımda değerlendirilebilmektedir (Bureau ve ark.,2001)

1. Diyet seçimi (Canlının gereksinimlerine uygun yem kompozisyonu oluşturulması)
2. Büyüme tahmini (Bu aşamada yem performans ölçüm kriterleri devreye girmektedir.)
3. Atık tahmini (Verilen besinlerden oluşacak atık miktarının tahmin edilmesi)
4. Rasyon toleransı
5. Besleme stratejileri (Ne kadar ve nasıl yemleme yapılacağının belirlenmesi)

Saygılarımla;
Cem.