Yapay Yemler

[HALDUN YALIMLI]

YAPAY YEMLERİN TANIMI VE GRUPLANDIRILMASI

En kolay anlamıyla yapay yem; su içinde, yem izlenimi yaratacak şekilde hareket edebilen sahte balık yemidir. Birbirlerinden az veya çok farklılaşmaları bu amacı gerçekleştirmeye yönelik çeşitlemelerdir. Bu zengin çeşitliliğin yarattığı karmaşıklığın anlaşılabilir bir sadeliğe kavuşabilmesi için yapay yemleri sistematik bir bakışla gruplandırmak yararlı olabilir.
Yapay yemler, yapım malzemeleri, biçim, renk dizayn, ağırlıkları, kullandıkları su, balık, teknik ve benzeri diğer faktörler itibariyle çeşitli gruplar altında toplanabilir. Örneğin hava ve su koşullarının birinci derecede önemli görüldüğü hallerde; yüzey, dip, orta su ya da renkli, mat; balık türünün esas alındığı durumlarda küçük, büyük; kullanım tekniği gözönüne alındığı takdirde yavaş, süratli ya da ağır hafif; suyun niteliği gözönüne alındığı takdirde içsu, deniz ve nihayet bazı hallerde alt başlıklar itibariyle durgun su, hızlı/orta/yavaş akan akarsu gibi farklı gruplandırmaların hiçbiri yanlış sayılamaz. Fakat bu konudaki karmaşıklığı anlaşılabilir basitliğe kavuşturabildiği de söylenemez. Çünkü böyle bir yaklaşımda, belli tipteki bir yapay yem, yukarıda belirtilen gruplardan her biri içine girebilmektedir. Örneğin belli ağırlıktaki bir kaşık, geniş yüzeyli olduğu takdirde daha çok orta derinlikler için elverişliyken aynı yüzey genişliği sabit tutulup kalınlığı artırılarak ağırlaştırılması suretiyle dip için de kullanılabilmektedir. Durgun sular için ideal olan belli ağırlıktaki bir kaşık, ince ve uzun bir biçim kazandırılarak, hızlı akan akarsular için de en elverişli yem türlerinden biri olmakta, öte yandan aynı kaşık özellikle rüzgârlı havalarda kıyıdan yapılan avlarda durgun sular için de elverişli olmaktadır. Kaldı ki tipik bir kaşık içsu balıkçılığının vazgeçilmez yemlerinden biri olduğu gibi bazı deniz balıklarının avında da başarılı biçimde kullanılabilmektedir.
Genel olarak bakıldığında yapay yemlerin, birbirlerinden ne kadar farklı olursa olsun, aynı esasla yapıldıkları, gerçek bir balığa benzesin benzemesin, su içinde yavaş ya da süratli, düzenli veya sarsak, düz ya da yalpalayarak hareket ettikleri ve sonuçta ürkek, telaşlı, korkmuş, yaralı ve panik içinde kaçmaya çalışan ufak bir yem balığına benzedikleri görülür.
Kısaca “aksiyon” sözcüğüyle ifade edilebilecek bu temel yapı, bir yemdeki biçim, renk, dizayn ve ağırlık gibi birbirini bütünleyen çeşitli öğelerin biraraya getirilmesiyle oluşturulmaktadır. Belli bir yem tipinin ötekilerden farklılaşması bu temel yapıyı meydana getiren sözkonusu öğelerden bir veya birkaçının, ötekilere göre öne çıkarılması sonucu ortaya çıkmaktadır. Başka bir deyişle, yemler belirginlik taşıyan aksiyonlarına göre birbirlerinden farklılaşmaktadır. Buna göre içsularda kullanılan yapay yemler; kaşık, spinner, plug ve jig olmak üzere 4 ana grup altında toplanabilir. Amatör balıkçılara yönelik çeşitli yayınlarda ve kataloglarda tanıtımı yapılan içsu yapay yemleri daha çok bu 4 ana grup içinde ele alınmaktadır.
Modeli ve adı ne olursa olsun herhangi bir yapay yemde belli özellikler ön plana çıkmaktadır. Buna göre içsularda kullanılan bir yapay yem ya kaşıktır yada spinner, lure, fly veya jig’dir.

BİLGİLER DERLEME VE ALINTIDIR.