Balıklarımızı koruyalım

[kemalakcinar]

Balıklarımızı koruyalım..

Gittikçe, modernleşen (!) balıkçılık teknolojisi ve sayıları gün geçtikçe artan balıkçılık filolarının faaliyetleri sonucunda, av miktarlarında sürekli bir azalma görülmektedir. Ayrıca, evsel ve endüstriyel atıkların oluşturduğu kirlilik, ekolojik dengenin bozulmasına, su ürünleri stoklarının olumsuz yönde etkilenmesine neden olmaktadır. Bu olumsuz faktörler, çeşitli balık stoklarının azalmasına yol açmaktadır.



Ülkemiz denizlerdeki balık stoklarının miktarı ne yazık ki tam olarak bilinmemektedir. Deniz araştırmalarına yeterince önem verilmemesi nedeniyle ulusal bir balıkçılık politikası geliştirilememiştir. Balıkçılıkta kota uygulanmadığından, balıkçılar avlayabildiği kadar balık avlamaktadır. Tekne sayısının sürekli artması ve aşırı avcılık balık stoklarımızda ciddi azalmalara neden olmaktadır.



Ülkemizde biyolojik mirası içinde tehdit altında bulunan ve korunması önerilen 39 deniz canlısı bulunmaktadır. Mersin balıkları, deniz alası, büyük camgöz köpek balığı, pervane balığı, yağlı balık, deniz atı, deniz çayırları, mercanlar, kırmızı yıldız, deniz süngerleri, deniz kaplumbağaları, Yunuslar ve Akdeniz foku korunması gereken türlerdir.



Avcılığı yapılan ekonomik türlerden tekir, barbunya, dil, pisi, kalkan, kırlangıç, minekop, uskumru, lüfer, palamut, istavrit, hamsi, orkinos ve karides gibi canlıların stoklarında büyük düşüşler görülmektedir. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü’nün iki yılda bir yayınladığı “su ürünleri avcılığını düzenleyen sirkülerde” su ürünlerinin minimum avlanabilir boy (Tablo 1), avcılık dönem ve yasak yerlerin belirtilmesine karşın, balıkçıların çoğu ne yazık ki bu yasaklara uymamaktadır. Denetimin ve yaptırımların yetersizliği sonucu, Marmara Denizi’nde kaçak trol avcılığı ve ışıkla balık avcılığı devam etmekte, nesli tehdit altında olan ve korunması gereken türler balıkçı tezgahlarında, büyük lokanta ve otellerde hatta Balıkhanelerde yer bulunmakta, küçük boy balıklar satılabilmektedir.



Balık stoklarının korunması, balıklara en az bir defa üreme şansının verilmesine bağlıdır. Bu şans verilmediği takdirde, balık stoklarımızda azalmalar devam edecek ve muhtemelen türün nesli yok olma tehlikesi ile karşı karşıya gelecektir. Toplumda yaşayan her birey olarak buna tepki göstermelidir. Denizlerdeki canlılar bizim ortak mirasımızdır. Deniz canlı kaynaklarının kullanımı sürdürebilir olmalıdır. Bu miras geleceğe devredilmek üzere bize emanet edilmiştir. Balıkçı tezgahlarında satılan küçük boy balıkları satın almayınız. Bu tepki ortak sesimiz olmalı.

Tablo 1. Avlanabilir asgari boyları ve ağırlıkları belirtilen su ürünleri

Tür
Latince Adı
Asgarî Boy* (cm)
Asgarî
Ağırlık (gr)

Ahtapot
Octopus vulgaris
-
1000

Akivides
Tapes decussatus
2.4


Akya
Lichia amia
30


Barbunya
Mullus barbatus
13


Bakalyaro (Berlam)
Merluccius merluccius
25


Çipura
Sparus auratus
15


Deniz böceği
Palinurus vulgaris
20


Hamsi
Engraulis encrasicolus
9


İstakoz
Homarus gammarus
25


İstavrit
İstavrit (Karagöz İstavrit)
Trachurus trachurus
Trachurus mediterraneus
13


İstiridye
Ostrea edulis
6


Kalkan
Scophthalmus maximus
Scophthalmus rhombus
Scophthalmus maeotica
40


Karagöz (Sargos)
Diplodus sargus
15


Kefal (Amuderya kefali)
Mugil so-iuy
35


Kefal (Sarıkulak kefal)
Liza aurata
30


Kefal (Has kefal)
Mugil cephalus
30


Kefal (Diğer kefaller)
Mugil (Oedalechius) labeo
Chelon labrosus
Liza ramada
Liza saliens
20


Kılıç
Xiphias gladius
130


Kırlangıç
Chelidonichthys lucerna
18


Kidonya
Venüs verrucosa
3


Kolyoz
Scomber japonicus
18


Kum şirlanı (Tellina)
Donax trunculus
2.5


Lagos
Epinephelus aeneus
30


Levrek
Dicentrarchus labrax
18


Lipsöz
Scorpaena scrofa
15


Lüfer
Pomatomus saltatrix
14


Mavi yengeç
Callinectes sapidus
8


Kırma (Kırmızı) mercan
Pagellus erythrinus
15


Midye(Beyaz kum midyesi)
Chamelea gallina
1.7


Minekop(Kötek, Karakulak)
Umbrina cirrosa
25


Nil barbunyası
Upeneus moluccensis
10


Orfoz
Epinephelus guaza
40


Palamut
Sarda sarda
25


Pisi
Pleuronectes spp.
20


Sarıkuyruk
Seriola dumerili
30


Sarıağız (Halili,Muskar,Grenyüz)
Argyrosomus regius
25


Sinagrit
Dentex dentex
20


Tekir
Mullus surmuletus
11


Ton (Orkinos)
Thunnus thynnus
90


Uskumru
Scomber scombrus
20


Uzunkanat orkinos
Thunnus alalunga
60


Yazılı orkinos
Euthynus alletteratus
45