Marmara'da Orkinos Katliamı

[MAVİ FENER]

Nesli tükenme tehlikesi altında olan mavi yüzgeçli orkinoslardan bir sürü, Marmara'ya girdi. Girer girmez avlandı
İstanbul'da kilosu 13 TL'den tezgaha düşen orkinoslar için tüm ilçelerde denetim başlatıldı.

Nesli tükenme tehlikesi altında olduğu için uluslararası kotalarla korunan orkinoslar, İstanbul ’da tezgâha düştü. Tezgâhta kilosu 13 TL’den satılan mavi yüzgeçli orkinoslarla ilgili olarak İl Tarım Müdürlüğü’ne şikâyet yağdı. Şikâyetlerin ardından Maltepe’de 2 tezgaha 923 TL ceza kesildi. Aşırı ve yasadışı avcılık nedeniyle yüzde 80’i tükenen orkinosların tezgâhlarda sereserpe satışa sunulması şaşkınlık yarattı.

KOTAYLA AVLANIYOR
Dünyada ne kadar mavi yüzgeçli orkinos tutulacağı, Atlantik Orkinoslarını Koruma Komisyonu (ICAT)’ın yıllık toplantılarıyla belirleniyor. Son toplantıda bilimsel kurulun önerileri doğrultusunda ‘ilk kez’ kotalar artırılmadı. 48 ülkenin katıldığı toplantıda 2013 için Türkiye ’ye 13 bin 500 tonluk kota verildi.

'YALOVA'DA KİLOSU 3-4 TL'DEN SATILDI'
Mavi yüzgeçli orkinos (thunnus thynnus) avı kotanın yanı sıra, avlanma zamanıyla da sınırlanıyor. Gırgırlar için Mayıs-Haziran arasında çok kısıtlı bir dönemde orkinos avı izni veriliyor. Filo halinde açılan gırgır tekneleri, tuttukları orkinosların önemli bir bölümünü hiç piyasaya sürmeden, yetiştirilip iyice irileştikten sonra satılmak üzere canlı olarak balık çiftliklerine satıyor. Av sırasında teknelerde ICAT gözlemcisi de bulunuyor.
Ancak profesyonel balıkçılar forumu ‘balıkçılar.net’e gelen ihbara göre 23 Kasım tarihinde Gemlik’te yasak delindi. Bir gırgır teknesi, 200 kadar orkinos avladı. Forumun kurucularından Cengiz Kaya, “Tekneye alamadıkları balığı ölü olarak denize atmışlar. Yalova’da kilosu 3-4 TL’den satışa sunulmuş” dedi.

‘TUTANA CEZA YOK’
Balikcilar.net, 50 tonluk kaçak avla ilgili bir şikâyet dilekçesi hazırlayarak İl Tarım Müdürlüğü’ne gönderdi. Dilekçede kaçak avın ardından teknede çekilip ‘facebook’ta paylaşılan ancak ardından kaldırılan ‘övünç’ görüntüleri de yer aldı.
Kaçak av haberinin duyulmasının hemen ardından Maltepe’de tezgahta orkinoslar görüldü. Yasadışı avlanan orkinoslarla ilgili olarak İl Tarım Müdürlüğü’ne şikayette bulunduklarını söyleyen Fikir Sahibi Damaklar (FSD) lideri Defne Koryürek, iki tezgâh sahibine 923 biner lira ceza kesildiğini söyledi. Şikâyette bulundukları teknenin ise Bandırma’da 3 günden beri orkinoslar tarafından yırtılan ağlarını onardığını söyleyen Kaya ise “Satana ceza kesilmiş. Ancak tutana ceza yok” dedi.

‘BÜTÜN İLÇELERDE DENETİM BAŞLATTIK’

Marmara’da tutulduktan sonra çevre illerde piyasaya sürüldüğü’ anlaşılan orkinoslarla ilgili ise il genelinde tüm ilçelerde denetim yapıldı. İstanbul’daki denetimlerle ilgili İl Tarım Müdürlüğü’nün internet sitesinde yer alan duyuruda da şöyle denildi:
“Bakanlığımız Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü Avcılık ve Kontrol Daire Başkanlığının bildirimi üzerine kaçak orkinos balığına yönelik tüm İlçe Müdürlüklerimizde başta orkinos balığı olmak üzere 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu yönünden denetimler yapılmıştır.
26.11.2013 tarihinde Maltepe İlçesi’nde faaliyet gösteren Su ürünleri perakende satış yerlerinde Maltepe İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Su Ürünleri Kontrol Görevlilerince yapılan denetimlerde 2 ayrı satış yerinde Orkinos balığı satışı yapıldığı tespit edilmiştir. Yapılan denetim sonucu 2 satış noktasına toplam 1.846,00 TL (Bin Sekiz Yüz Kırk Altı Türk Lirası) idari para cezası uygulanmıştır. Denetim esnasında 12,30 Kilogram parçalanmış halde ve 87,70 Kilogram bütün halde toplam da 100,00 Kilogram Orkinos Cinsi Balığa el konulmuştur.
26.11.2013 tarihinde İstanbul İl genelinde tüm satış noktalarında denetimler yapılmış olup 1380 sayılı Su Ürünleri Kanununa yönelik denetimler devam edecektir.”

ÇOĞU BALIK ÇİFTLİKLERİNE SATILIYOR

Greenpeace Denizler Kampanyası'nın eski sorumlusu Banu Dökmecibaşı'nın verdiği bilgiye göre, Türkiye'nin 3 yıl öncesine kadar 100 teknelik oldukça kalabalık bir orkinos filosu vardı. Bu filo, orkinos varlığındaki düşüş ve koruma önlemleri doğrultusunda son 3 yılda 10-15 tekneye kadar düştü. ICAAT'ın tanıdığı kota doğrultusunda ve sınırlı bir dönemde ava çıkmalarına izin verilen bu filonun yarısı avcı, yarısı avı taşıyıcı teknelerden oluşuyor. Ağa takılan orkinoslar, dalgıçlar tarafından çıkarılıyor. Kota takibi için çıkarılan orkinosların sayısının tek tek kayıt altına alınması gerekiyor.

Mavi yüzgeçli orkinoslar, geçmişte avlanıp dondurularak Japonya gibi ülkelere satılıyordu. Artık bunun yerine kafeslere aktarılıyor ve canlı olarak balık çiftliklerine satılıyorlar. Mayıs-Haziran ayında çiftliklere satılan orkinoslar 6 ay boyunca beslenip iyice yağlandıktan sonra aralık-ocak aylarında kesilerek satışa sunuluyor.

ICAT'ın kotalarına ve kampanyalara rağmen mavi yüzgeçli orkinoslar yeryüzünden silinme riski altında canlılar. Atlantik'ten Akdeniz'e yumurta bırakmak için giriyorlar. Yani Akdeniz'deki avlanma mevsimleri, tam üreme mevsimleri.internethaber.